De weg van plastic naar zee
Plastic kan op verschillende manieren in de oceaan belanden. Het kan direct in de oceaan worden gegooid of er indirect terecht komen doordat het wordt meegenomen door rivieren, wind en golven¹. Het begrijpen hoe, en via welke wegen plastic de oceaan bereikt is erg belangrijk. Want wanneer we dit weten, kunnen we proberen de toevoer ervan te verminderen.
Visserij ook verantwoordelijk voor deel van de plastic soep
Een deel van het plastic in zee wordt veroorzaakt door het dumpen en achterlaten van plastic in de oceaan. Schepen en recreatie op zee dragen hieraan bij. Maar de grootste menselijke veroorzakers van zeevervuiling zijn de visserij en aquacultuur.
Er wordt geschat dat ongeveer 10% van alle zee vervuiling afkomt van de visserij 6. Het gaat vaak om achtergelaten visnetten en vislijnen, die grote schade aanbrengen doordat zeedieren erin verstrikt raken.
Ook de aquacultuur veroorzaakt vervuiling. Aquacultuur is het kweken van vissen en schelpdieren op zee. Bij het bedrijven van aquacultuur, kunnen touwen, plastic veiligheidsmaterialen of verpakkingsmateriaal in zee terecht komen.
Jaarlijks gaan 9 domtorens aan afval verloren op zee
Ook de scheepvaart draagt bij aan de plastic soep. Vrachtschepen verliezen door slechte weersomstandigheden delen van hun vracht. Jaarlijks gaan zo’n 1700 containers verloren op zee7. Een gemiddelde container is 2,4 bij 12 meter. Met al deze containers kan je elk jaar wel 9 Utrechtse Domtorens bouwen.
In januari 2019 kwam dit wel heel prominent in het nieuws toen de MSC Zoe in een keer bijna 300 containers verloor vlak bij de Waddeneilanden.
Het meeste plastic in de oceaan is afkomstig van land
Onderzoekers onderzoeken plastic dat aanspoelt op stranden. Hierdoor weten ze dat veel van het plastic in de oceaan afkomstig is van land. Meer dan 80% van het plastic dat wordt gevonden bestaat uit verpakkingsmateriaal². Doordat plastic op veel verschillende manieren in de oceaan terecht kan komen is het lastig de plastic toevoer te stoppen. Voordat we dit kunnen, moeten we eerst weten op welke manieren plastic van land de oceaan in komt.
Hoe ziet de oceaan met al dat plastic er eigenlijk uit?
We weten dat er veel plastic in de oceaan zit, maar in Nederland zien we hier niet veel terug van terug. In andere landen is dit anders. Bijvoorbeeld rondom Bali. Hier vormt het plastic een enorm probleem. In dit filmpje van het RTL nieuws kan je goed zien hoe vervuild de tropische riffen zijn met plastic afval. De duiker in het filmpje komt meer plastic tegen dan zwemmende vissen.
1 UNEP, NOAA (2012) the Honolulu Strategy – A global framework for pre vention and Management of Marine Debris. Retrived from – Website
2 International Coastal Cleanup (2017). Retrived from – Website
3 Kabat, P., Claussen, M., Dirmeyer, P. A., Gash, J. H., de Guenni, L. B., Meybeck, M., … & Lütkemeier, S. (Eds.). (2004). Vegetation, Water, Humans and the Climate: A New Perspective on an Internactive System. Springer Science & Business Media.
4 Williams, A. T., & Simmons, S. L. (1997). Movement patterns of riverine litter. Water, Air, and Soil Pollution, 98(1-2), 119-139.
5 Lebreton, L. M., Greer, S. D., & Borrero, J. C. (2012). Numerical modelling of floating debris in the world’s oceans. Marine Pollution Bulletin, 64(3), 653-661.
6 Macfadyen, G., Huntington, T., & Cappell, R. (2009). Abandoned, lost or otherwise discarded fishing gear (No. 523). Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO).
7 GRID Arendal (2016) Marine Litter vital Graphics. pag. 27 – Website